Hijyen nedir?

Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü hijyen olarak tanımlanmaktadır.

Hijyen sözcüğü Türkçe’ye, Fransızca’dan geçmiştir. Hıfzıssıhha ise Arapça kökenlidir ve “hıfz” (koruma) ile “sıhha” (sağlık) sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşturulmuştur. Hijyen kurallarına uygun uygulamalar sıfat halinde “hijyenik” olarak tanımlanırlar.Su ve sabun olmadan temizlikten ve hijyenden bahsetmek mümkün değildir. Hijyen sağlamak için her zaman su da yeterli olmayabilir. Gelişmiş toplumlarda kişisel temizlikte en fazla kullanılan malzemelerin başında su ve sabun gelmektedir.

Bunun yanı sıra banyo süngerleri, lifler, diş fırçaları, el ve ayak temizliği ile vücut temizliğinde kullanılan fırçalar, tırnak makası ilk akla gelen temizlik araçlarıdır. Bunların tümü başkalarıyla paylaşılmaması gereken, kişisel temizlik araçlarıdır. Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir. Sadece beden temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da hijyenik olmanın gereğidir.Her insan kendi temizliğinden sorumludur. Çocuk yaşlarda anne, baba veya öğretmenler tarafından çoğu zaman bizzat yapılarak öğretilen temizlik uygulamalarının, çocukluktan sonra bireyin kendisi tarafından yapılması gerekmektedir. Örneğin; tuvaletten sonra ve yiyeceklere dokunmadan önce ellerin yıkanması bir alışkanlık olmalıdır. Her gün yapılan işler arasında banyo yapma bir başka temizlik uygulamasıdır.

Temizliğin sadece görünür kirlenme olduğunda yapılması yeterli değildir. Örneğin; uykudan uyanınca yüzün yıkanması, çamaşırların değiştirilmesi, gündelik temizlik uygulamalarıdır. Su ve sabun olmadan temizlikten bahsetmek olası değildir. Gelişmiş toplumlarda kişisel temizlikte en fazla kullanılan malzemelerin başında su ve sabun gelmektedir.Bunun yanı sıra banyo süngerleri, lifleri, diş fırçaları, el ve ayak temizliği ile vücut temizliğinde kullanılan fırçalar, tırnak makası ilk akla gelen temizlik araçlarıdır. Bunların tümü başkalarıyla paylaşılmaması gereken, kişisel temizlik araçlarıdır. Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir. Sadece beden temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da temiz olmanın gereğidir.

Hastalıkdan korunmanın esası temizliğe dayanır. Çünkü zararlı mikroplar kirli ve pis ortamda çok çabuk yayılır. Bunun için yeryüzündeki ilk insan olan adem aleyhisselamdan beri bütün hak dinler temizliği, temiz olmayı övmüşler ve ibadet için temiz olmak şartını koymuşlardır. Zaman zaman Allahü tealanın emirlerine sırt çeviren insanlar ve kavimlerin çeşitli hastalıklardan telef oldukları bir gerçektir.Bunlardan biri ortaçağda 542 yılında Avrupa’da zuhur eden veba salgınıdır ki, 40 sene sürmüş ve 100 milyon insanın ölümüne sebeb olmuştur. Bu tarihten 1862 yılına kadar, Avrupa’da 25 büyük veba salgını ortaya çıkmıştır. 1347 senesinde Çin’den Avrupa ve İngiltere adalarına yayılan veba salgını neticesinde 50 milyon tahmin edilen Avrupa nüfusunun 25 milyona ve 4 milyon olduğu tahmin edilen İngiltere nüfusunun da 2 milyona indiği bilinmektedir.Bütün bu salgınların sebebi ve mahiyeti bilinmediği için tedbir alınamamıştır. Halbuki Peygamber efendimiz; “Bir yerde taun (bulaşıcı olan ve salgın yapan hastalık, veba) olduğunu duyarsanız oraya gitmeyiniz, eğer bulunduğunuz yerde taun varsa oradan çıkmayınız.” Buyurarak bugün uygulanan izolasyon ve karantinayı 1400 sene önce emretmiştir.

Barda Hijyen ve Dikkat edilmesi gerekenler

Barda çalışan personel günlük yapılan temizliğe mutlaka çok önem vermelidir. Sabah bar açılışlarında açık ürünlerin tarih kontrolleri mutlaka yapılmalıdır.

TETT (TAVSİYE EDİLEN TÜKETİM TARİHİ) YAKLAŞAN VE GEÇEN ÜRÜNLERİ MUTLAKA BİR ÜST AMİRİNE BİLDİRMELİDİR. BU ÜRÜNLER HİÇBİR ŞEKİLDE SERVİS EDİLMEMELİDİR. BARDA KULLANILAN EKİPMANLAR KÜREK, MAŞA, SÜZGEÇ, JİGGER VB. ÜRÜNLER MUTLAKA İLAÇLI SUDA BEKLETİLMELİ VE BU SU GÜNDE 1 VEYA 2 KEZ DEĞİŞTİRİLMELİDİR. BARDA KULLANILAN KESME TAHTASI VE BIÇAK BARDA MEYVE VE SEBZE KULLANILDIĞI İÇİN YEŞİL TAHTA VE YEŞİL SAPLI BIÇAK KULLANILMALIDIR AKSİ BİR ÜRÜN KULLANILMAMALIDIR. AHŞAP KESME TAHTASI VE AHŞAP SAPLI BIÇAKTA KULLANMAYINIZ.

Günlük mutlaka dolap içi lastiklerini çekmece lastiklerini bez ile temizleyiniz. Her bar kapanışında deterjan ile barlarınızı dolap altlarıda dahil olmak üzere yıkayınız. Giderlerin içi kesinlikle günlük kapatılan barın yıkamasından sonra yapılmalıdır aksi halde kötü koku yayacaktır. Bar kapandığında bar deski, masalar, sandalyeler ve barda el ile temas eden her nokta dezenfektan ile tamizlenmelidir. Kapatılan barlarda o gün açılan ve kullanım süresi 24 saat ve üstü olan tüm ürünlere açılış saati ve tarih etiketi atılmalıdır. Dolaplarda açıkta meyve ve sebze bulundurulmamalıdır uygun kaplarda streçli ve etiketli muhafaza edilmelidir.

Dışarıdan gözlemlenebilen riskler

Barda misafiriniz oturuyorken veya bekliyorken kesinlikle acil bir durum yoksa temizlik yapılmamalıdır. Barda kullanılmak için temin edilen kimyasallar yiyecek ve içecek dolapları veya gıdalara yakın noktalara istif edilmemelidir.

KİMYASAL MADDELERLE TEMİZLİK YAPILIRKEN MUTLAKA ELDİVEN KULLANILMALIDIR. MİSAFİR KARŞISINDA İÇECEK HAZIRLIĞI YAPARKEN HAZIRLANAN BUZ, GARNİTÜR, NANE, LİMON VB. MAŞA İLE TUTULMALIR VEYA ELDİVEN KULLANILMALIDIR. İÇECEK HAZIRLIĞINDA KULLANILAN MALZEMELER SUDA DURULANDIKTAN SONRA ÖNCEDEN HAZIRLANMIŞ İLAÇLI SUYA BIRAKILMALIDIR. MİSAFİR KARŞISINDA ÇALIŞTIĞINIZ ESNADA ELİNİZ KAZA İLE SAÇINIZA, BURNUNUZA, YÜZÜNÜZE DOKUNDUĞU ANDA SİPARİŞİ DURDURUP ELLERİRİNİZİ YIKAYIP DEZENFEKTANLAYIP TEKRAR DEVAM ETMENİZ GEREKMEKTEDİR.

MİSAFİRE SERVİS ETTİĞİNİZ MEYVE, ÇEREZ VEYA SNACK TARZI YİYECEKLERE EL İLE TEMAS ETMEYİNİZ. Bar deskinden veya masadan boşları toplarken bardakların içine parmaklar sokulmamalıdır. Misafirin karşısında herzaman özgüvenli, dik ve temiz ütülü güzel kokulu bir üniforma ile görünmelisiniz.

HACCP

• Öncelikle açılımından başlayalım. Neden HACCP gibi harflerin bir araya gelmesiyle oluşuyor?
• Çünkü açılımı tam olarak şu:“Hazard Analysis and Critical Control Point”.Bu sistemin ve tanımını dilimize çevirdiğimizde ise “Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları” gibi bir tanımla karşılaşıyoruz.
• HACCP sistemini tek cümle ile özetlemek gerekirse şu ifadeleri kullanabiliriz:
• “Gıda güvenliğine ayrıntılı bir şekilde eğilen ve bu konuda insan sağlığını tehdit edecek olan tehlikeleri önleyen sistematik bir yaklaşımdır

HACCP uygulamalarının faydaları nelerdir ?

• Gıda güvenliğini odak noktasına alan bu sistem, süreç üzerindeki temel kontrolleri belirleyen ve nasıl yönetileceğini planlayan bir kılavuzdur. Bu bakımdan hem işletme ve kurumlara hem de toplumsal sağlığa son derece olumlu faydaları vardır: HACCP temel avantajlarını aşağıdaki gibi belirtebiliriz:
• Üretim ve dağıtım sistemini kontrol eder ve gıda risklerini önler.
• Gıda hijyeni konusu üzerinde farkındalık yaratır.
• Tüketici sağlığının korunmasında önemli rol oynar.
• Dolaşımda olan mal ve ürünlerin kalitesini artırır.
• Gıda hijyeni ve gıda güvenliği konusunda tüm sistemi iyileştirir.
• Marka, organizasyon ve kurumların değerini artırır.
• HACCP, gıda hazırlama ve tedarik sürecinde oldukça değerli bir sistem yaklaşımı ile toplumsal gelişime hizmet eder. HACCP uygulamalarına bağlı kalınırsa, sağlıklı ve kaliteli ürünlerin piyasadaki dolaşımı sağlanmış olur. HACCP planı, gıda konusunda ortaya çıkacak farklı tehlike türlerini tanımlama ve yönetme amacındadır. Son ürün testinden ziyade ortaya çıkma ihtimali olan potansiyel zararları önceden önleme hedefi taşımaktadır.
• HACCP Belgesinin Akreditasyon onayı yoktur bu nedenle tamamlayıcı olarak iken ISO 22000Standardı TURKAK tarafından Akrediteliolarak belgelendirilebilir.