VİSKİ – WHISKY – WHISKEY
Viski kelimesi İskoçların esas dili olan ¨Gaelik¨ kökenlidir. Bu kelimenin ¨Gaelic¨ dilindeki yazılışı ¨usquebaugh ( uskaba )¨ dır. ¨Hayat Suyu¨ demektir. Zamanla İngilizceyi uydurularak ¨Whisky (viski)¨ ye dönüşmüştür.
Viski arpa, buğday, mısır, çavdar, yulaf ve benzeri gibi tahıllarınmayalanma işleminden sonra damıtılmasından elde edilir. Dünyanın birçok memleketlerinde viski üretilmektedir. Aynı sistemlerle üretilmelerine karşın hiçbir viski bir diğer viskiye benzemez. Bunda en önemli etken yörenin iklimi, suyu ve kullandığı tahıllar ve diğer faktörlerin payı vardır.
Ülkemizde Tekel tarafından Ankara adında üretilen ilk ve son viskisi vardı. Biraz ankara viskisinden ve piyasalardan kalkmasından bahsedelim.
Ankara viskisinin hikayesi 1960’lı yıllarda başlamış. O günlerde kapalı bir ekonomi olan Türkiye’nin kendi viskini üreterek, dışarıya döviz gitmesini engellemek ve yerli malına olan teşviği arttırmak amaçlanmış.
Bu amaç ile Tekel, Ankara’da bulunan Ankara Bira Fabrikasının içine ufak bir viski bölümü eklemiş ve 1963 yılında viski üretimine başlamış. Üretim hacminin ise 200.000 litre seviyelerinde olduğu söyleniyor.
Hakkındaki yorumlar pek parlak olmasa da, Ankara viskisi uzun bir süre raflarda yerini almış. 1980’li yıllarda kapalı ekonomi politikasının terk edilmesiyle içki ithalatı da serbest olmuş ve böylece iç piyasaya birçok uygun ithal harman viski girmiş.
Tekel bu ithal viskilerle mücadele etmek için birtakım aksiyonlar alsa da bu çabalar sonuçsuz kalmış. İlerleyen yıllarda da Ankara viskisine olan talep ve buna bağlı olarak da üretim azalmış.
Ankara viskisinin üretimi, 2000’lerin başında Tekel’in özelleştilip, 2002’de Mey İçki‘ye ve daha sonrasında da 2011’de dünya içki devi Diageo‘ya satılması sürecinde son bulmuş.
Ankara viskisinin yapımında kullanılan İskoç tipi imbikler ise Virginia damıtımevi tarafından satın alınmış ve Amerika’ya gönderilmiş.
Bir dönem tüm evlerin ve barların raflarında fazlaca bulunan Ankara Viskisini şu an piyasada bulmak oldukça zor. Bulunanların ise koleksiyonluk şişeler olduğunu ve fiyatlarının oldukça yüksek olduğunu söyleyebilirim.
Dünya üzerinde viski üretiminde, 400 e yakın tesisleri ile söz sahibi olan 4 ülke vardır. Bunlar sırasıyla İskoçya, Amerika, Kanada, ve İrlanda´dır. Ancak Japonya´nın da viski üretim işinde bulunduğu dikkate alınmalıdır.
Avrupa da İskoçya ve İrlanda en önemli viski üreten ülkeler olup, kendi tasarladıkları damıtma kazanını kullanırlar. Bunun dışında Britanya adalarında önemli üreticiler bulunmamaktadır.Ancak welsh ve Manx gibi bazı Britanya da bulunan bazı küçük adalarda viski üretimi yapılıyorsada bu ticari amaçtan daha fazla halkın kendi ihtiyaçlarını karşılayacak kadar üretilmektedir.Amerika kıtasında Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dünya pazarında giderek artan bir pazar bulurlarken uzak doğuda Japon viskileri önemli gelişmeler yaptı.
İlk viski İskoçya´da damıtıldığı sanılmaktadır. The Scotch Whisky Association (İskoçya Viski Derneği)nin 1992 yılında yayınladığı Scotch Whisky adlı kitapçığında, yüzyıllar önce damıtma tekniğinin iskoçyaya getirilmesi Hristiyan misyoner rahipler tarafından olduğuna dair birçok kanıt bulunduğunu yazar. Ancak halk arasında yaygın olarak bilinen Highland bölgesi çifçilerinin arpayı işleyerek damıttıkları gerçeği ise hiçbir şekilde kanıtlanamamıştır. Yine Mr.Marshall Rob´ un Scotch Whisky adlı kitabında ilk İskoçya viskisinin yapılışı ile ilgili bazı kanıtların İskoçya Maliye Bakanlığı Devlet Hazinesinde bulunduğu ve bu bilgilere göre ilk viskinin 1494 yılında Friar John Cor bu üretimi gerçekleştirmek için 8 bols malt arpa kullandığını yazar. ( Bols eski bir İskoçya ölçüsüdür yaklaşık 153 kg´a eşittir.)
Viski Üretimi :
Temel olarak malt edilmiş yada edilmemiş tahılların mayşelenmesi, fermantasyonu, damıtılması, meşe fıçılarında dinlendirilmesi, söndürülmesi, renklendirilmesi ve yasalara uygun olarak etiketlenmesiyle üretilir. Ancak viski üretimi gerek hammadde gerekse kullanılan malzeme ve teknikler bakımından üretilen ülkelere göre farklılık gösterir.
İskoçya Viskileri ( Scotch Whiskies) :
İskoçya, batı kıyısı açığında Hebritler ve Atlas okyonusu, kuzeyinde Orkney ve shetland adaları, doğusunda kuzey denizi ve güneyinde İngiltere ile çevrili, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Krallığının en kuzeyinde kalan Büyük Britanya Adalarının üçte birini oluşturan bir ülkedir. Sanayisinin öenmli bir bölümü viski üretimine dayanmaktadır. Viskinin ana vatanı, İlk üretim yeri, en fazla damıtım evinin bulunduğu ülke vede üretilen tüm viskilerin en kalitelilerinin üretildiği yer olan İskoçya viski ile adeta özdeşleşmiştir. Bu yüden başta İskoçya olmak üzere tüm dünya ülkelerinde herhangi barda Scotch denildiği zaman akıllara İskoçyalılardan önce İskoç viskisi gelir.
Önceleri yanlızca malttan yapılan ve adına o dönemler sadece Pot Still denilen basit bir yapıdaki damıtma kazanlarından damıtılarak elde edilen viskiler o dönemlerde İngilizler tarafından fazla iddialı bulunmadı. 1826 senesinde Haig firmasının bir üyesi olan Robert Stein tarafından geliştirilen ve adına Patent Still denilen, kolon şeklindeki bu yeni methot devamlı damıtma kazanları, ucuz tahıl ve malt edilmemiş arpa viskileri üretilmeleri için kullanıldı. Daha hafif visklerin üretimi için kullanılan bu damıtma kazanları, günümüzde ABD ´de mısır viskileri başta olmak üzere, çeşitli ülkelerde viski ve diğer damıtık içkiler için kullanılır. İskoçya viski endüstrisinin devrimi sayılacak olan Patent Still damıtma kazanları daha sonradan Aeneas Coffey isimli bir İrlandalı Vergi Müfettişi tarafından daha´da geliştirilerek Coffey Still damıtma kazanları olarak viski üretiminde kullanıldı.
İskoçyada malt viski üretiminden harman (Blend) viski üretimine ilk geçiş Andrew Usher firması tarafından gerçekleştirildi. Önceleri çeşitli tahılları aynı kazan içerisinde harmanlayarak yapılan bu tür üretimlerin, daha az iddialı olduğu anlaşılınca, ayrı üretilen viskilerin daha sonradan harmanlanması usulüne geçildi.
İskoçya´daki klasik malt viski üretimlerinin en yoğun olduğu bölgeler Highland ve Islay bölgeleridir.Damıtım evlerinin yoğun bir şekilde bu bölgelere kaymasının en önemli faktörleri, bölgedeki su ve peat denilen turba kömürüdür. Ancak daha yumuşak olan tahıl visklerinin üretimleri her ne kadar ülkenin her tafarında oluyorsa da en fazla damıtım evlerinin toplandığı bölge Lowland´dır.
İskoçyanın ilk yasal viskisi 1690 yılında ünlü Ferintosh Distillery sahibi Culloden Ducan Forbes olarak gösterilmekte. Bu ilk yasal üretim sonrası gerçekleştirilen üretimler insanların kendi ihtiyaçları için olmuştur. Daha sonra İngiliz Krallığı, İskoçya´da ve İrlanda´da üretilenler için vergi kuralı başlatınca, neredeyse halk ihtilal yapacak hale gelmiş fakat daha sonra buna boyun eğerek, dağlarda izinsiz olarak üretim yapmaya başlamışlardır. 1840 Yılında ise Kraliyet viski üreticilerini lisanslı birer şirket haline getirmiştir.
Malt viski :
İskoçya malt viski üretim bölgeleri olarak 4 ana bölgeye ayrılmıştır. Bunlar Highland, Lowland, Campbeltown ve Island bölgeleridir. Adalar olarak bilinen Island bölgesinde Islay, Jura,Mull ve Skye adalarında üretim yapılıyor olsada bölgenin en önemli adasını Islay adası oluşturur. Bu nedenle Malt viski üretim bölgeleri denilince ilk önce akla 4. Bölge olan Islay bölgesi bilinir.İskoçyada viski üretiminin çekirdeğini oluşturan viskidir. Yalnız tüketildiği gibi blended whisky´lerin harmanının en önemli unsurunu oluşturur. Malt viski yapımı için gerekli şeyler; Arpa maya ve sudu. Bu üç maddenin kalitesi, yapılacak viskinin de kalitesini belirler.
A-Malt yapımı :
İskoçya´da malt viski yapımında, özellikle arpaya uygulanan bu metot, diğer viski üreten ülkelerde de ender de olsa diğer tahıllara, yani mısır ve çavdara da uygulanır.Ancak buna ek olarak viski üretim teknolojisinde kullanılan malzeme ve tekniğin orijinal adıyla bilinmesinde fayda var.Malt yapımı 3 aşamalıdır. 1.Arpaları ıslatmak 2.Arpaları çimlendirmek 3.Çimlenmiş arpaları kavurmak arpa öncelikle yabancı maddelerden arındırılıp steeps tankları denilen su tankına aktarılarak 2-3 gün bekletilir ve arpaların şişmesi sağlanır. Daha sonra çimlenmesi için germination room denilen ısısı kkontrol altında tutulan odada bekletilir. Çimlenme işlemi senenin ayı ve mevsimine, kullanılan arpa türünün kalitesine göre yaklaşık 10-12 gün kadar sürer. Çimlenmiş arpalar buradan alınarak peat kiln denilen tuğla ocaklarında 2 gün kavrularak kurutulur. İskoçyaya özgü olan bu yöntem diğer ülkelerde daha az kullanılır.Yakacak olarak kullanılan peat çürümüş otlardan meydana gelen bir çeşit turba kömürüdür ve İskoçya ve İzlanda ya özgüdür. Japonya ve Amerika gibi bazı viski üreten ülkeler peat kömürünü ithal ederler. Bu bölüm malt üretiminin 1. Safhasını oluşturur.
B-Mayşeleme :
- Safha ise maltın değirmenlerde öğütülmesi ile başlar. Öğütme damıtıcının ürettiği viskiye göre yaplır. Genellikle malt edilmiş arpalar silindir şeklindeki değirmenlerde öğütülürken, mısır çekiç biçimindeki değirmenlerde öğütülür. Öğütülen mal edilmiş arpa mash-tun denilen kazana gider. Burada ısıtılmış kaynak suyu ile kaynatılır. Kapalı sistemlerde 75 – 78 °C derecede kaynatma açık sistemlerde daha düşük ısıda 65 °C derece de gerçekleşir. Bu süre içinde su arpanın bütün özelliğini alır. Wort adı verilen bu sıvı washback denilen kazana gider ve soğutulur. Bu kaynatma işlemi özellikle ABD başta olmak üzere düğer ülkelerde de, malt edilmiş arpa dışında malt edilmemiş arpa ve mısır içinde kullanılır ve iki veya daha fazla tekrarlanır. Her seferinde yaklaşık bir saat kadar kaynayan hububattan, sonradan gelen 2-3 saat içinde su geri alınır.
C-FERMANTASYON :
Soğutma işlemlerinden sonra elde edilen wort 9000 litre ile 45000 litre arasında değişen ve içinde bir mil etrafında dönen pervane sisteminin olduğu kapalı fermantasyon tanklarına alınarak maya eklenir.Günümüzde paslanmaz tanklar kadar olmasa da, oldukça fazla miktarda ahşap fermantasyon kaplarıda kullanılmaktadır. Üretilecek viski türüne bağlı olarak 36 saat ile 5 gün arasında değişen sürede fermantasyona uğrayan wort İskoçya da Wash ve ABD de Berr ( bira) adını alır. Çünkü şu ana kadar yapılan işlemler, şerbetçi otunun eklenmesi hariç bira üretiminin aynısıdır.
D-DAMITMA :
Bira daha sonra damıtma kazanlarına gider ve ısıtılır. Burada ısıtılarak buharlaştırılan alkol, tekrar sıvı hale geldikten sonra tekrardan 2. Defa damıtılma kazanlarına giderek damıtılır ve istenilen alkol elde edilir. İskoçyada malt viski üretiimi için Pot Still denilen bakır damıtma kazanları kullanılırken Glengoyne gibi bazı tesislerde Glenmoringie tarafından tarsarlanmış klasik bakır kazanlar kullanılır. Amerikada kullanılan kazanlar ise (özellikle Kentuck´de) İskoçyada kullanılan Pot Still kazanları yanında Column Still denilen ve dik bir stunu andıran bakır kazanlardır. İskoçyada birinci damıtmada elde edilen alkollü sıvının adı low wine´dır ve alkkol derecesi %40 dır. İkinci kere Pot Still de tekrar ısıtılarak buharlaştırılan ve orta kısmı alınan alkol %73 civarındadır ve yeni adı English Spirit dir.
E-DİNLENDİRME :
Meşe fıçılarında gerçeklerşen dinlendirme işleminde süreler çeşitli ülkelerin yasalarına göre farklılık gösterir.En az 3 yıl kadar meşe fıçılarında bekletildikten sonra İskoç yasalarına göre Whisky adını alır.Viski yıllandırılırsa içimi daha rahat ve tadı ise mükemmel hale gelir. Bir çok viski üreticileri Premium viskiler için bu süreyi 10-15 olarak belirlerler. Viskilerin normalden daha fazla yaşlandırılması istenmeyen ağır ahşap kokularına neden olabilir.Bazı bölgelerin viskileri yarım asırlık kadar bir süre kadar yaşlandırılabilinir.
İskoçya viski üreticileri meşe fıçıları tercihlerini sıfır meşeden daha fazla kullanılmış meşe fıçılarını tercih ederler. En fazla tercih Amerikan meşeleridir. ABD´nin Missouri eyaletinin The Ozark ormanlarından beyaz meşelerden üretilen fıçılar yine ABD´nin Kentucky eyaletinde üretilen Bourbon viskilerin dinlendirilmesinde kullanılıyor. Kullanılmış bu meşeleri alan İskoç üreticiler üretikleri viskileri bu fıçılarda dinlendirmeyi yeğeliyorlar. 30 sene ömrü olabilen küçük (200 Lt ) ve düzenli Bourbon fıçıları dinlendirilen Scotch Whisky´ lere hafif tanen, Hindistan cevizi ve vanilya aromaları kazandırır.
Gerek sıfır fıçı, gerekse Bourbon, Sherry ve diğer kullanılmış fıçılar olsun dinlendirildikleri viskilere birçok karekterler yansıtırlar. Ağacın esnekliğini veren yapılarındaki en önemli madde selülozdur. Meşenin selülozuda şeker gibi bir karbonhidrattır. Bundan dolayı viskilere ahşapsı şeker lezzeti ve kehribar rengini veren bu maddedir.Fıçılardaki odunsu maddeler yine renk oluşumunda katkılı olurlar. Yine viskilerde bulunan kompleks kokuların ve oksidasyonun gelişimi vanilya koku ve lezzeti de odunsu maddelerden gelmektedir.Fıçı yapımı sırasında oluşan iç yanık katmanlar her nekadar öncelikle dinlendirilen maddelere geçersede yinede daha sonra dinlendirilen viskilere yanık ahşap ve dumansı kokular verir.
D-ŞİŞELEME :
Viski fıçıda olgunlaşıp biriş verildikten sonrason aşamaya şişelemeye geliyoruz. Bu aşamada olgunlaşmasını tamamlayan fıçılarboşaltılıyor ve dev tanlarda depolanıyor. Fıçılaedan çıkan viskilerin alkol oranının buharlaşan viski (Meleklerin Payına) göre değişkenlik gösteriyor.
Eğer viski cask strength, yani fıçıdan çıktığı alkol derecesiyle şişelenecekse aynen şişelemeye gönderiliyor. Ancak günümüzde bir çok viski %40, %43, %46 gibi alkol oranlarıyla şişelenmekte. Alkol oranını bahsettiğimiz düzeye çıkarmak için su ekleniyor ve sonrasında şişeleme işlemi yapılıyor. Su katılarak alkol oranının düşürülmesi işlemine endüstrideki adı `söndürme`.
Bazı viski markalarının renk vermek için değil, bir partiyle aynı rengi tutturmak için az miktarlarda e150 renklendirici kullanıldığını söyleyebiliriz.
Tek Malt İskoç Viskisi : Single Malt Scotch Whisky bir veya daha fazla partide damıtılmış ve aşağıdaki şartları yerine getiren bir İskoç viskisi anlamına gelir.
A – Tek bir damıtım evinde üretilir.
B – Diğer tahıllar eklenmez ve sadece arpa maltı kullanılır.
C – Pot Still bakır imbikte damıtılır.
Tek Tahıl İskoç Viskisi : Single Grain Scotch Whisky tek bir damıtım evinde damıtılmış ve `Tek malt İskoç Viskisi` Anlamına veya `Harmanlanmış İskoç Viskisi` olmayan bir İskoç viskisi anlamına gelir.
Malt Harmanı İskoç Viskisi : Blended Malt Scotch Whisky birden fazla damıtım evinde damıtılmış iki veya daha fazla tek malt İskoç viskisinin karışımı anlamına gelir.
Tahıl Harmanı İskoç Viskisi : Blended Grain Scotch Whisky birden fazla damıtım evinde damıtılmış iki veya daha fazla tek tahıl İskoç viskisinin karışımı anlamına gelir.
Harman İskoç Viskisi : Blended Scotch Whisky bir veya birden fazla tek malt viskinin bir veya birden fazla tek tahıl viskiyle karışımı anlamına gelir.
AMERİKAN VİSKİSİ ( American Whiskey)
ABD` de kullanılan tahıllara ve üretim süreçlerinde farklılıklar bulunduğu için çeşitli viski türleriyle karşılaşabiliyoruz. ABD Alkol ve Tütün Vergi ve Ticaret Bürosu`nun (TTB) yasayla belirlendiği tanımlara hakim olmak önemli.
Yasadaki en geniş tanım bu ve burbon, malt vs. her türden viskiyi kapsıyor. Dört temel kural var:
- ABD sınırları içinde üretilmiş olmak.
- Maksimum %95 alkol oranıyla damıtılmak.
- Minimum %40 alkol oranıyla şişelenmek.
- Yeni meşe fıçıları kullanmak.
Bunun yanı sıra farklı kurallar eklenerek farklı türler oluşturuluyor.
Bourbon : ABD sınırları içinde, en az %51 oranında mısır içeren fermente mayşe kullanılarak alkol oranı %80`i geçmeyecek şekilde üretilen ve alkol oranı %62,5 `i geçmeyecek şekilde içi yakılmış yeni meşe fıçılarda olgunlaştırılan viski.
Straight Bourbon : İçi yakımılmış yeni meşe fıçıllarda en az iki yıl olgunlaştırılmış burbon. Straight Bourbon olarak adlandırılmış bir şişede aynı eyalet içinde üretilmiş iki veya daha fazla straight bourbon bulunabilir.
Bottled-in-Bond : Uzun ve karmaşık bir tanımı olan `Bottled-in-bond`u Türkçeye çevirmek pek kolay değil. İskoçya` daki `Tek Malt` kavramına benziyor. 1897 tarihli `Bottled-in-Bond` yasası çerçevesinde devlet tarafından denetlenen tek bir damıtım evinde, tek bir sezonda, aynı başdamıtımcının gözetimi altında üretilen en az 4 yıl olgunlaştırılan ve %50 alkol oranına sahip burbonlara `bonded bourbon` adı veriliyor.
Tennessee Viskisi : Jack Daniels viskileri ilk günden beri burbon kurallarına uygun şekilde üretimine devam ediyor, ancak diğer bourbonlarda olmayan `kömür filtrasyon` işlemi nedeniyle ( bu işleme Lincoln county process`de deniliyor) bu marka kendi viskilerini `bourbon` değil `Tennessee Viskisi` olarak tanımlamayı tercih ediyor. 1944 de baş damıtımcı Lem Motlow`un çabalarıyla başlayan bu özel tanım, günümüzdede yasayla korunuyor. Ve Jack Daniels`a `bourbon` denemiyor.
Basitçe tanımlamak gerekirse, Tennessee eyaletinde üretilen ve akçaağaç odunlarından üretilen kömür parçalarıyla filtrelenen viskilere Tennessee viskisi diyoruz.
Çavdar Viskisi (Rye) : Çavdar, viskisi endüstrisi için önemli bir tahıl. Viskilere baharatsı ve karabiberimsi aromalar veren çavdar viskilerinin tarihi 1600` lere kadar gider. Amerikada arpa yetiştirmede zorlanan göçmenlerin İrlanda ve İskoçyadan tanıdıkları çavdarı burada yetiştirerek başlattığı çavdar viskisi geleneği, günümüzdede büyük damıtım evleri tarafından sürdürülüyor. Bir içkiye çavdar viskisi diyebilmemiz için meyşe reçetesinin en az %51
`nin çavdar olması, damıtılırken alkol oranının %80`i aşmaması ve fıçıya girerken alkol oranının %62,5 olması gerekiyor.
Günümüzde Ritten House, Jack Daniels, Nulleit, Jim Beam, Woodford Reserve gibi büyük markaların çavdar viskileri bulunuyor.ve bu viskiler, kokteyllerde çok kullanıldığı için barmenlerin gözdesidir. Çavdar viskisine ulaşamayan barmenlerin çavdar oranı yüksek bourbonlar kullanması uygun bir uygulamadır.
Mısır Viskisi (Corn) : Tüm bourbonlar mısır ağırlıklı mayşe reçetesiyle üretiliyor, ancak `bourbonun ilk hali` diyebiliceğimiz bir başka viski türüde mısır viskisi. Mısır viskisinin en az %81 mısır kullanılarak üretiliyor ve fıçıda olgunlaştırılma zorunluluğu yok. Tarihteki benzerleri gibi meşe fıçılarda olgunlaştırılmadan şeffaf bir alkol olarak şişelenen Georgia Moon ve yine Heaven Hill damıtım evinde üretilen Mellow Moon artık pek sık göremediğimiz mısır viskilerine iki örnek. Markalardaki moon kelimesi , gece ay ışığında üretilen kaçak viskilere bir gönderme.
İrlanda Viskisi : İrlanda viskisi üretim açısından İskoçya` ya çok benziyor. Tek malt viski, tek tahıl viski ve harman viski tanımları aynı denebilir.
Ancak İrlandada çok uzun yıllardır kullanılan bir yöntemle üretilen İrlandaya özgü bir viski türü var: `Single Pot Still Whiskey`. İskoçyada da bakır imbiklere `Pot Still` dendiği için aslında çok kafa karıştırıcı bir terim, zira Türkçeye çevirdiğimizde `tek imbik viskisi` gibi bir tanım oluyor ve iskoçyadakilerden farkını anlamak kolay değil.
İrlanda ya özgü yine Single pot still whiskey yine bakır imbiklerde damıtılıyor, ama asıl fark damıtmadan önce yapılan fermantasyonda, iskoçyada sadece maltlanmış arpa kullanılırken İrlanda da maltlanmamış yeşil arpada kullanılıyor. Arpa maltının ve yeşil maltın birlikte kullanıldığı bu mayşe, fermante olduktan sonra klasik imbikten geçiriliyor ve olgunlaştırılmak için fıçılanıyor. 1800 lerde arpa maltındaki yüksek vergiler nedeniyle başlayan maltlanmamış, yeşil arpa kullanımı günümüzdede devam ediyor ve irlanda viskilerine karekteristik lezzetlerini veren öğelerden biri.
Kanada Viskisi : Kanadada viski üretimini ve tanımlarını yasayla belirleyen ülkelerden. Herhangi bir tahılın kullanabildiği, Kanada sınırları içinde üretilen ve olgunlaştırılan, en az 3 yıl olgunlaştırılmış ve en az alkol oranı %40`la şişelenen viskiler kanada viskisi olarak geçiyor. Kanada viskilerine `Canadian Rye Whisky` veya kısaca `Rye` da deniliyor. Çavdar kelimesi tanım da geçsede mayşe reçetesinde minimum ne kadar çavdar olacağı ile ilgili bir ibare yok.
Japonya Viskisi : Japonya 1920` lerde tek malt viski üretimine başlayan bir ülke. Yüzyıllardı prinç bazlı Sake ve onun ditile versyonu olan Shochu`yu üreten Japonyada 1800`le rin sonundan itibaren Batı hayranlığınında etkisiyle viskiye artan bir ilgi görüyoruz. 1900 başında henüz viski üretilmiyor ama İskoçyadan viski getirten ve şişeleyen Akashi Damıtımevi 1919`da viski lisansı alan ilk damıtımevi oluyor. Viski kültürünün ilgi görmeye başladığı o günlerde Japonyada tek malt üretmeye karar veren ve Masataka Taketsuru`yu eğitime gönderen – Suntory`nin kurucusu- Shinjiro Torii` de söylemeden geçmek olmaz. Japon viskilerinin babası sayılan, efsanevi viski ustası Masataka Taketsuru` nun 1919 da Glasgow`da üniversite okuduktan sonra İskoçya, da Longmorn ve Hezelburn damıtımevlerindeki eğitimine takiben ülkesine dönmesi ve benzer tekniklerle viski üretimine başlaması viski tarihinin en önemli olaylarından biridir. Taketsuru , İskoçya macerasından sonra mentoru olan ve onu İskoçyaya gönderen Sihinjiro Torii nin yatırımıyla Yamazaki Damıtımevini açıyor ve Suntory firması kuruluyor. Taketsuru daha sonra buradan ayrılıyor ve Dai Nippon Kaju (Nikka) firmasını kuruyor.
Masataka Taketsuru`nun iskoçyada geçirdiği yıllarda sadece viski öğrenmekle kalmadığını ve hayatının kadınınıda bulduğunu biliyoruz. İskoçyaya Jessie Roberta (Rita) ile tanışıp evlenmeye karar vermesi başlarda ailesine `japonyada kızmı kalmadı` gibi söylemlere neden olsada Rita zamanla Japon kültürüne ayak uydurarak kendisini aileye kabul ettirmeyi başarmıştır. 2000` Lİ YILLARDA Japon viskileri sadece yerel olarak üretilirken 2001 yılında Malt Maniacs grubunun bir Yamazaki şişesini Viskilerin Viskisi seçmesi ve 2003yılın da Sofia Coppola nın Last in Translation filminde bir japon harman viskisi olan Hibiki`nin başrolde yer almasıyla Japon viskileri dünyada da tanınır hale geliyor.